मनुष्याचा खरा कस त्याच्या परिस्थितीत मोजला जातो. संकटं, अडचणी, अपमान आणि पराभव या सगळ्यांवर मात करणारा माणूसच जगाच्या नजरेत उठून दिसतो. जो लाचार होतो, जो आपल्या स्वत्वाचा त्याग करून केवळ परिस्थितीला शरण जातो, त्याला कधीच इतिहासात स्थान मिळत नाही. जगाने नेहमीच त्या व्यक्तींचा सन्मान केला आहे ज्यांनी स्वाभिमानाची पताका उंच ठेवली आहे.
लाचारपणा म्हणजे स्वतःचा आत्मविश्वास गमावणं, परिस्थितीसमोर गुडघे टेकणं. अशा लोकांचं अस्तित्व केवळ भीतीत, गुलामीत किंवा तडजोडीत जगण्यात संपून जातं. त्यांचं आयुष्य त्यांच्या मर्यादांमध्येच गुंतून राहतं. ते स्वतःला वाचवण्यासाठी जगतात, पण जगाला काही देऊ शकत नाहीत. म्हणून त्यांचं नाव विस्मृतीत हरवून जातं.
याउलट स्वाभिमानी लोक स्वतःचा मार्ग तयार करतात. त्यांच्या नजरेत ‘पराभव’ हाही एक धडा असतो, आणि ‘संकट’ हाही एक संधी असतो. स्वाभिमानी माणूस इतरांसमोर नतमस्तक होत नाही; तो आपल्या मूल्यांना धरून उभा राहतो. अशाच लोकांची ओळख ‘नेते’, ‘क्रांतिकारक’, ‘महापुरुष’ म्हणून होते.
इतिहास उघडून पाहिला, तर लाचार लोकांची नावे कुणालाही आठवत नाहीत, पण स्वाभिमानाने लढणाऱ्यांचं नाव लोकांच्या ओठांवर अमर झालेलं आहे. छत्रपती शिवाजी महाराज, महात्मा फुले, सावित्रीबाई फुले, भगतसिंग,डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर...या सर्वांनी आपल्या स्वाभिमानाला कधीच तिलांजली दिल नाही. म्हणूनच आजही जग त्यांच्याकडे आदराने पाहतं.
खरं तर स्वाभिमान हीच खरी संपत्ती आहे. पैसा, पद, सत्ता – हे सगळं वाळूच्या किल्ल्यासारखं क्षणभंगुर आहे. पण स्वाभिमान हा पर्वतासारखा अढळ असतो. स्वाभिमान जपणारा माणूस कधीच गरीब नसतो, कारण त्याच्या आत्ममूल्याचं तेज कधीही मंदावत नाही.
जग त्याच्या खिशातील नोटा मोजतं, पण तो आपल्या मनातील स्वाभिमानाने श्रीमंत असतो. अशा व्यक्तीला पराभव जरी झाला तरी त्याची ओळख हरलेल्या माणसाची नसते. कारण ज्याने आपला स्वाभिमान वाचवला आहे, त्यानेच प्रत्यक्षात विजयाचं शिखर गाठलेलं असतं.
म्हणूनच जीवनात कधीही लाचार होऊ नका. स्वाभिमानाने जगा, सत्याने जगा, धैर्याने जगा. जेव्हा आपण स्वतःच्या डोळ्यांत नजर भिडवून म्हणू शकतो – “मी माझ्या मूल्यांवर ठाम राहिलो”, तेव्हाच आपण खऱ्या अर्थाने यशस्वी होतो.
लक्षात ठेवा...
“जग लाचारांची नाहीं, तर स्वाभिमानी लोकांची दखल घेतं.”
-विचार संकलन आणि संपादन.. ✍️
-एक साहित्यप्रेमी, विवेकवादी आणि समाजमाध्यमकार..
#विद्यार्थीमित्र प्रा.रफीक शेख
The Spirit of Zindagi Foundation
🎓 डॉ. ए.पी.जे.अब्दुल कलाम विद्यार्थी फाउंडेशन, परभणी.
Post a Comment